24 Μαρτίου, 2015


25η  Μαρτίου







Αριστοτέλης Βαλαωρίτης "Ευαγγελισμός - Ελληνισμός" 

Με μιας ανοίγει ο ουρανός, τα σύγνεφα μεριάζουν,
οι κόσμοι εμείνανε βουβοί, παράλυτοι κοιτάζουν.
Μια φλόγα αστράφτει ακούονται ψαλμοί και μελωδία.
Πετάει έν' άστρο σταματά εμπρός εις τη Μαρία

"Χαίρε της λέει αειπάρθενε, ευλογημένη χαίρε!
Ο Κύριός μου είναι με σε. Χαίρε Μαρία, Χαίρε!"
Επέρασαν χρόνοι πολλοί... Μια μέρα σαν εκείνη
αστράφτει πάλι ο ουρανός... Στην έρμη της την κλίνη
λησμονημένη, ολόρφανη, χλωμή κι απελπισμένη,
μια κόρη πάντα τήκεται, στενάζει αλυσωμένη.
Τα σιδερά είναι ατάραγα, σκοτάδι ολόγυρά της.
Η καταφρόνια , η δυστυχιά σέπουν τα κόκαλά της.
Τρέμει με μιας η φυλακή και διάπλατη η θυρίδα
φέγγει κι αφήνει και περνά έν' άστρο, μιαν αχτίδα.
Ο 'Αγγελος εστάθηκε, διπλώνει τα φτερά του...
"Ξύπνα, ταράζου, μη φοβού, χαίρε, Παρθένε, χαίρε.
Ο Κύριός μου είναι με σε, Ελλάς ανάστα, χαίρε".
Οι τοίχοι ευθύς σωριάζονται. Η μαύρ' η πεθαμένη
νοιώθει τα πόδια φτερωτά. Στη μέση της δεμένη
χτυπάει η σπάθα φοβερή. Το κάθε πάτημά της
ανοίγει μνήμ' αχόρταγο. Ρωτά για τα παιδιά της...
Κανείς δεν αποκρένεται... Βγαίνει πετά στα όρη...
Λιώνουν τα χιόνια όθε διαβεί, όθε περάσει η Κόρη.
"Ξυπνάτε εσείς που κοίτεστε, ξυπνάτε όσοι κοιμάστε,
το θάνατο όσοι εγεύτητε, τώρα ζωή χορτάστε".
Οι χρόνοι φεύγουνε, πετούν και πάντα εκείνη η μέρα
είναι γραμμένο εκεί ψηλά να λάμπει στον αιθέρα
μ' όλα τα κάλλη τ' ουρανού. Στολίζεται όλη η φύση
με χίλια μύρια λούλουδα για να τη χαιρετήσει.
Γιορτάστε την, γιορτάστε την. Καθείς ας μεταλάβει
από τη χάρη του Θεού. Και σεις και σεις οι σκλάβοι,
όσοι τη δάφνη στη καρδιά να φέρετε φοβάστε,
αφορεσμένοι να 'στε.


ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821


Η Ελληνική Επανάσταση ή Επανάσταση του 1821 ήταν η ένοπλη εξέγερση των Ελλήνων εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με σκοπό την απελευθέρωση του έθνους από τον οθωμανικό ζυγό και τη δημιουργία ανεξάρτητου εθνικού κράτους.
Η αρχή του ελληνικού εθνικού κινήματος βρίσκεται γύρω στο 1800. Η επανάσταση οργανώθηκε από μία οργάνωση που ιδρύθηκε το 1814, τη Φιλική Εταιρεία. Ως ημέρα κήρυξης της Επανάστασης αναγνωρίζεται επίσημα η 25η Μαρτίου. Το σύνθημα της επανάστασης, "Ελευθερία ή Θάνατος", έγινε το εθνικό σύνθημα της Ελλάδας.
Η επανάσταση ξεκίνησε από τα νότια διαμερίσματα του ελλαδικού χώρου. Γύρω στα μέσα του Μαρτίου του 1821 σημειώθηκαν σποραδικά επεισόδια εναντίον των Τούρκων και το τρίτο δεκαήμερο του ίδιου μήνα εκδηλώθηκαν οι πρώτες συλλογικές επαναστατικές πράξεις: Στις 21 στα Καλάβρυτα, στις 22 στη Μάνη, στις 23 στην Καλαμάτα και στις 24/25 στην Πάτρα και σ” όλες σχεδόν τις επαρχίες της Πελοποννήσου καθώς και σε άλλες περιοχές (Σάλωνα, Γαλαξίδι, Λειβαδιά, Αταλάντη). Τον Απρίλιο η επανάσταση απλώθηκε στις Σπέτσες, στα Ψαρά, στην Ύδρα, στην Κάσο, στη Μύκονο, στην Αττική και σε άλλες περιοχές. Στους επόμενους μήνες η επανάσταση απλώθηκε και στις υπόλοιπες περιοχές.
Η επέτειος να γιορτάζουμε τον εθνικό ξεσηκωμό στις 25 Μαρτίου καθιερώθηκε στις 15 Μαρτίου 1838 από τον βασιλιά Όθωνα, προκειμένου να συνδεθεί με το εκκλησιαστικό γεγονός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Ήταν και επιθυμία του Αλέξανδρου Υψηλάντη και της Φιλικής Εταιρείας να συνδεθεί η έναρξη της  επανάστασης με μια μεγάλη εκκλησιαστική εορτή για να τονωθεί το φρόνημα των υπόδουλων Ελλήνων.

Στους παρακάτω συνδέσμους μπορείς να δεις:
  • ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ εδώ
  • ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1821 - ΣΗΜΑΙΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ εδώ
  • ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ εδώ
Ακόμα μπορείς να ακούσεις τραγούδια για την 25η Μαρτίου εδώ



 Η επανάσταση του 1821 στην τέχνη:






 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~


ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
  
El Greco: «Ο Ευαγγελισμός»
Η 25η Μαρτίου εκτός από ημέρα εορτασμού της επανάστασης του 1821 είναι και ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Οι Χριστιανοί γιορτάζουν την χαρμόσυνη είδηση, που έφερε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ στην Παναγία, ότι αυτή είναι η εκλεκτή, για να γεννήσει τον Υιό του Θεού. 
Πότε άρχισε να εορτάζεται ο Ευαγγελισμός δεν γνωρίζουμε. Η γιορτή εμφανίζεται στη Συρία, την Μ. Ασία και την Κωνσταντινούπολη πριν το 431μ.Χ.. Το 560μ.Χ ο Ιουστινιανός ο Α' πρόβαλε την 25η Μαρτίου ως την κατάλληλη ημέρα για τον εορτασμό του Ευαγγελισμού.
Στην Κωνσταντινούπολη, κατά το έθιμο, την ήμερα του Ευαγγελισμού ο αυτοκράτορας με πομπή από την Αγία Σοφία πήγαινε στην εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου εν τω Φόρω και από εκεί κατέληγε στο ναό της Θεοτόκου των Χαλκοπρατείων, όπου γινόταν μεγαλοπρεπής εορτασμός.

ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ



    Στην ελληνική λαογραφική παράδοση τα έθιμα που σχετίζονται με την εορτή του Ευαγγελισμού βασίζονται στην αντίληψη ότι με την εορτή αυτή αρχίζει η άνοιξη και επιστρέφουν τα χελιδόνια. Γι' αυτό τα παιδιά βγάζουν από το χέρι τους τον «Μάρτη» και τον αφήνουν στα δέντρα να τον πάρουν τα χελιδόνια. Σε πολλά μέρη υποδέχονται την 25η Μαρτίου με τραγούδια και με έντονους θορύβους προσπαθούν να διώξουν τα ερπετά, οι νοικοκυρές δεν κάνουν δουλειές στο σπίτι ή ζυμώνουν μικρές πίτες και βάζουν σε μια απ' αυτές ένα νόμισμα, για να το βρει ο τυχερός, όπως στην Πρωτοχρονιά. Οι μελισσοτρόφοι πρωτοβγάζουν τις κυψέλες στο ύπαιθρο, οι κτηνοτρόφοι μετακινούν τα κοπάδια τους από τα χειμαδιά στα ορεινά μέρη, οι Σαρακατσάνοι «αρματώνουν» τα κοπάδια τους με τα κυπροκούδουνα κ.ά.». Η παράδοση λέει ότι αυτήν την ημέρα ούτε τα χελιδόνια δεν χτίζουν τις φωλιές τους. Στην Κρήτη τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της ημέρας είναι:
  • Η ψαροφαγία.
  • Τα παρατηρήματα
  • Οι προλήψεις
  • Οι καιρικές παρατηρήσεις
Αυτή τη μέρα επιτρέπεται η κατανάλωση λαδιού και ψαριού. Αν ο καιρός δεν ήταν καλός και δεν υπήρχε φρέσκο ψάρι, έτρωγαν τον «φτωχογιάννη», όπως έλεγαν τον παστωμένο μπακαλιάρο. Μια παλιά παροιμία έλεγε: 
«Όπου ακούς Μαριά και Γιάννη, βάλε ψάρι στο τηγάνι.» 
Οι κοπελιές πίστευαν πως την ώρα που ανοίγουν οι ουρανοί για ν’ ακουστεί το Χαίρε της Παναγίας, μπορεί να μάθει κανείς ό,τι είναι να του συμβεί. Κι οι κοπελιές μπορούν να μάθουν ποιον θα πάρουν. Έβαζαν λοιπόν ένα κομμάτι ψωμί στο μαξιλάρι και πίστευαν πως θα έρθει τη νύχτα ο μέλλων σύζυγός τους να το φάει και θα τον δούνε όνειρο. Κι έλεγαν: 
«Άλλος κανείς να μην το φάει μόνο ένα παλικάρι εκειονά που δα με πάρει».
Οι δοξασίες που ακούγονται αυτή τη μέρα είναι σχετικές με το μεγάλο μήνυμά της. Σύμφωνα με μια παράδοση στην ανατολική Κρήτη την ώρα που ανοίγουν οι ουρανοί κι έρχεται στη γη το μήνυμα της θείας σύλληψης, τα δέντρα σκύβουν και προσκυνούν τη γη που θα δεχτεί τον Θεάνθρωπο. Την ίδια ώρα σκύβουν και τα φυτά που είχαν σπείρει οι αγρότες το προηγούμενο φθινόπωρο. Προσκυνούν τη μάνα γη και την αποχαιρετούν… Δηλαδή έχουν αρχίσει πια να μεγαλώνουν και ετοιμάζονται για την ωριμότητά τους και το θερισμό.



Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 
στην ελληνική και ξένη τέχνη




ΠΗΓΕΣ:
  • sansimera.gr
  • paidika.gr
  • edu.klimaka.gr
  • tovoion.com
  • ornithologiki.gr
  • mag24.gr
  • el.wikipedia.org
  • livanis.gr
  • youtube
  • mpourmpoulaki.blogspot.gr
  • oloemeronepiagogeiozarou.blogspot.gr
  • prosdokian.blogspot.gr
  • blogs.sch.gr
  • Νίκος Ψυλλάκης, «Λαϊκές τελετουργίες στην Κρήτη», Εκδ. Καρμάνωρ 
  • mathima.gr
  • kathigitis.org
  • infokids.gr
  • el.wikipedia.org
  • sansimera.gr
  • iefimerida.gr
  • google.gr