ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

Νοέμβριος


Στου Νοέμβρη το χαρτί

βάζει  υπογραφή η βροχή .

«Θα ποτίσω όλη την πόλη,

το χωράφι , το περβόλι .

Και θα πλύνω τις σκεπές ,

τα μπαλκόνια , τις αυλές .

Θα ετοιμάσω το τοπίο ,

να’ ρθει το μεγάλο κρύο».

Το χαρτί ο αέρας παίρνει

και στα σύννεφα το φέρνει .

Κι η βροχή πιάνει δουλειά ,

μούσκεμα όλα τα παιδιά .

Ρένα Καρθαίου 

Νοέμβριος ή Νοέμβρης

Νοέμβριος, ο πιο μυστηριώδης και ιδιόμορφος μήνας του χρόνου. Είναι μια περίοδος μελαγχολική, επειδή πλησιάζει ο χειμώνας, αλλά και γεμάτη αισιοδοξία για τη συγκομιδή, που θα βοηθήσει σε ένα εύκολο ξεχειμώνιασμα. Ο καιρός πότε θυμίζει καλοκαίρι και πότε τον επερχόμενο χειμώνα. Ουσιαστικά, με το Νοέμβριο τελειώνουν οι αγροτικές εργασίες. Θα ακολουθήσουν οι κλειστές μέρες του χειμώνα, με τις βροχές και τις ατέλειωτες νύχτες.

Ονομασίες Νοέμβρη

Ενδέκατος είναι στο τωρινό ημερολόγιο ο Νοέμβρης. 

Ο Νοέμβριος, που θα πει ένατος, παράγεται απ' τη λατινική Novem-ber.

Αττικός μήνας: ΜΑΙΜΑΚΤΗΡΙΩΝ 15 Νοεμβρίου - 15 Δεκεμβρίου.

Για τις λαϊκές ονομασίες του έχουν τον κύριο λόγο οι καιρικές συνθήκες, οι γεωργικές δουλειές κι οι γιορτές των Αγίων, που η μνήμη τους γιορτάζεται τον Νοέμβρη.

Από τις γεωργικές δουλειές και τις καιρικές συνθήκες έχει πάρει τα ονόματα:

Βροχάρης, γιατί πέφτουν πολλές βροχές.

Σποριάς ή Σπορίτης, εξαιτίας της σποράς.

Μεσοσπορίτης, γιατί μέχρι 21 Νοεμβρίου πρέπει να έχει τελειώσει τουλάχιστον η μισή σπορά.

Κρασομηνάς, λέγεται στα μέρη που τότε ανοίγουν τα κρασιά και 

Τρυγομηνάς εκεί που αργεί ο τρυγητός.

Σκιγιάτη, γιατί μεγαλώνει η νύχτα και η γη σκιάζεται (φοβάται).

Χαμένο, επειδή η διάρκεια της ημέρας είναι μικρή κι η δουλειά χάνεται.

Παχνιστή, γιατί κλείνουν τα ζώα στο παχνί και

Νιαστή, επειδή γίνονται τα τελευταία οργώματα (νεάσματα).

Εξαιτίας των γιορτών ονομάζεται:

Αι-Στράτηγος και Αι-Ταξιάρχης ή Αρχαγγελιάτης απ' την γιορτή των Ταξιαρχών στις 8.

Αι-Φίλιππας ή Φιλιππιάτης απ' του Αγίου Φιλίππου στις 14.

Αγι-Αντρέας ή Αντριάς ή Αγι-Αντριάς απ' την γιορτή του Αγίου Ανδρέα στις 30.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΜΗΝΑ ΝΟΕΜΒΡΙΟ

• Αρχίζει το μάζεμα των ελιών. 
• Σπορά οσπρίων & σιτηρών. 
• «Ξελάκωμα» στ’ αμπέλια. 
• Υλοτομία. 
• Καίνε τις ξερές μπαμπακιές. 
• Μεταφέρονται οι κυψέλες στις οριστικές θέσεις τους για τον χειμώνα. 

Δείτε ένα βίντεο για το μάζεμα της ελιάς και την παραγωγή του λαδιού σε σύγχρονο ελαιοτριβείο:


Δείτε τώρα ένα παραδοσιακό ελαιοτριβείο:

17 Νοεμβρίου 1973

Ο Νοέμβρης είναι ο μήνας που γιορτάζουμε μια πολύ σημαντική επέτειο, αυτή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Στις 17 του Νοέμβρη όλοι γυρίζουν χρόνια πίσω και θυμούνται την αντίσταση των φοιτητών, και όχι μόνο, ενάντια στη χούντα των συνταγματαρχών, που βύθισε την Ελλάδα στο σκοτάδι για επτά ολόκληρα χρόνια (1967- 1974).

Σε όλη τη διάρκεια της δικτατορίας πάντα υπήρχαν αντιδικτατορικές εκδηλώσεις. Πάντα υπήρχαν δυναμικές κινητοποιήσεις, παρά τις διώξεις, τις δίκες, τις φυλακίσεις, τις εκτοπίσεις και τα βασανιστήρια εις βάρος αυτών που αντιστέκονταν.

Την Τετάρτη, 14 Νοέμβρη του 1973, ξέσπασαν στην Αθήνα αναταραχές, ξεκινώντας με την κατάληψη του κτιρίου του Πολυτεχνείου από φοιτητές, στο πλευρό των οποίων γρήγορα τάχθηκαν μαθητές και εργάτες. Στη συνέχεια η κατάληψη μετατράπηκε σε λαϊκή κινητοποίηση ενάντια στο καθεστώς της 21ης Απριλίου και η κινητοποίηση κατέληξε σε επέμβαση των στρατιωτικών δυνάμεων, που άφησε πίσω της νεκρούς και τραυματίες.
Τα γεγονότα των ημερών αυτών (Τετάρτη 14/11 – Σάββατο 17/11) δεν ήταν παρά το αποκορύφωμα των προγενέστερων κινητοποιήσεων του φοιτητικού κινήματος, με κύριους σταθμούς την κατάληψη της Νομικής Σχολής Αθηνών στις 21 και 22 Φεβρουαρίου του 1973 και τη διαδήλωση της 4ης Νοεμβρίου του 1973, με αφορμή το μνημόσυνο του Γ. Παπανδρέου.

"Εδώ Πολυτεχνείο, εδώ Πολυτεχνείο. Εκπέμπουμε σε 1.050 χιλιόκυκλους." 

Μ’ αυτό το σήμα κλήσεως ο σταθμός του Πολυτεχνείου μετέδιδε τα γεγονότα του Νοεμβρίου 1973. Η λειτουργία του σταθμού κάλυψε 34 ώρες - από τις 5 μ.μ. της Πέμπτης 15 Νοεμβρίου ως τις 3 π.μ. του Σαββάτου 17 Νοεμβρίου, που έπεσε η πύλη από τα τανκς των Συνταγματαρχών και ο στρατός μπήκε μέσα.
Μετά τη λήξη των γεγονότων, η δικτατορία δήλωνε 34 νεκρούς και 840 συλλήψεις. Με τη μεταπολίτευση δηλώθηκαν άλλες 21 τουλάχιστον περιπτώσεις θανάσιμου τραυματισμού και τουλάχιστον 2.400 συλλήψεις.

Εδώ μπορείς να δεις ένα βίντεο για την εξέγερση του Πολυτεχνείου:




Εδώ μπορείς να ακούσεις τραγούδια σχετικά με την αντίσταση και την επέτειο του Πολυτεχνείου 

(τα λόγια θα τα βρεις στο τέλος της ανάρτησης):

Ο λεβέντης: 

Το γελαστό παιδί: 

Ένα το χελιδόνι: 


Πότε θα κάμει ξαστεριά:

Εορτολόγιο του Νοεμβρίου/ Ήθη και έθιμα

1η Νοεμβρίου: Κοσμά και Δαμιανού, των Αγ.Αναργύρων. Οι δύο Μικρασιάτες αδελφοί ήταν θεραπευτές, που γιάτρευαν τον κόσμο δωρεάν, γι’ αυτό και «ανάργυροι».

Σε διάφορες περιοχές την ημέρα αυτή γίνονται ραντίσματα με αγιασμό και καπνίσματα με άνθη από τον Επιτάφιο, ή από φύλλα ελιάς από την Κυριακή των Βαΐων. Επίσης γίνονται θυσίες ζώων ταγμένων σε αυτούς και εγκοιμήσεις στην εκκλησία για θεραπευτικούς σκοπούς.

2η Νοεμβρίου: Αγίων Ακινδύνων (Ακίνδυνος, Πηγάσιος, Αφθόνιος, Ελπιδοφόρος και Ανεμπόδιστος), που μαρτύρησαν τον 4ο αιώνα. Στη Μυτιλήνη, στα Μιστεγνά, σφάζουν έναν ταύρο προς τιμήν τους, με το σκεπτικό ότι «το μικρό βουδέλι, όπου πάει είναι ελεύθερο να βόσκει και όποιος το προφτάνει, το ταΐζει, γιατί έχει το όνομα των Αγίων Ακινδύνων».

3η Νοεμβρίου: Αγ. Γεωργίου, λέγεται του Σποριάρη ή Μεθυστή, γιατί τότε αρχίζει η σπορά και ανοίγουν τα βαρέλια με το καινούριο κρασί. 

Μάλιστα στη Ρόδο οι γεωργοί βάζουν σε μια σκάφη σπόρο, ανάβουν τρία κεριά, ρίχνουν ακόμη και διάφορους άλλους καρπούς και σιτάρι που φύλαγαν στο σακούλι της περασμένης χρονιάς. Κατόπιν παίρνουν το νέο χαρμάνι και μαζί με ένα ρόδι, το βάζουν στο δισάκι τους και το τρώνε όταν τελειώσει η σπορά.

Στην Κάρπαθο, μετά το τέλος της εκκλησίας δοκιμάζουν το νέο κρασί, σε συνεστίαση των χωριανών.

8η Νοεμβρίου: Ο Ταξιάρχης Μιχαήλ, μαζί με τον Αρχάγγελο Γαβριήλ. Είναι οι προστάτες της Πολεμικής Αεροπορίας μας. Επίσης ο αρχ. Μιχαήλ θεωρείται από το λαό ότι είναι ο ψυχοπομπός άγγελος, δηλ. μεταφέρει τις ψυχές στον ουρανό. Μάλιστα σε ορισμένες περιοχές, όπως τη Θράκη, υπάρχουν κάποιες προλήψεις και ο κόσμος δεν αφήνει τη μέρα αυτή τα παπούτσια του έξω από το σπίτι, για να μην τα δει ο Αρχάγγελος και «ενθυμηθεί αυτούς και αναλάβει εκ της ζωής».

Στη Σύμη, το ακριτικό νησί των Δωδεκανήσων, ο Ταξιάρχης είναι ο προστάτης των ναυτικών και του προσφέρονται τάματα που τα ρίχνουν στη θάλασσα.

9η Νοεμβρίου: Ο Άγιος Νεκτάριος, που ανακηρύχτηκε Άγιος το 1961 από την Εκκλησία μας. Στην Αίγινα αυτή τη μέρα στο μοναστήρι της Αγίας Τριάδας, που το είχε ανακαινίσει ο ίδιος, σπεύδει πλήθος πιστών για να προσκυνήσει, καθώς θεωρείται προστάτης των άτεκνων και των παραλυτικών, ζητώντας τη βοήθειά του.

11η Νοεμβρίου: Ο Άγιος Μηνάς «εμήνυσε». Θεωρείται από το λαό ο μηνυτής της αδικίας και φανερωτής των χαμένων και κλοπιμαίων. Στην αγιογραφία παρουσιάζεται σαν καβαλάρης που καταδιώκει το κακό και την αδικία. Οι βοσκοί πολλές φορές επικαλούνται το όνομά του για τα χαμένα ζώα τους. Επίσης σε ορισμένες περιοχές, τη μέρα αυτή δεν ανοίγουν τα ψαλίδια και ράβουν ένα κομμάτι δέρμα ή μαλλί προβάτου με κλωστή, για να κρατήσει ο λύκος το στόμα του κλειστό και να μην το ανοίξει. (Πέλλα, Φθιώτιδα).

Είναι ο προστάτης της πόλης μας, του Ηρακλείου, που τον τιμά κάθε χρόνο με μεγάλη λαμπρότητα.

14η Νοεμβρίου: Ο Άγιος Φίλιππος, ένας φτωχός γεωργός που όλη μέρα δούλευε στο χωράφι του. Πριν τα Χριστούγεννα έσφαξε το μοναδικό του μοσχάρι και το μοίρασε στους χωριανούς του για να «αποκρέψουν». Το πρωί που σηκώθηκε το βρήκε ξανά ζωντανό. Επειδή ήταν πολύ αγαθός και άκακος αγίασε. Από τη μέρα της γιορτής του αρχίζει η 40μερη νηστεία των Χριστουγέννων.

21η Νοεμβρίου: Τα Εισόδια της Παναγίας της «Πολυσπορίτισσας ή της Μεσοσπορίτισσας, ή της Αποσπορίτισσας», ανάλογα με το στάδιο που βρίσκεται η σπορά. Αυτή τη μέρα μοιράζονται σπόροι στις εκκλησίες και μαζεύεται κόσμος στις βρύσες και τις νίβουν με σπόρια, για να πάει καλά η σπορά. «Όπως τρέχει το νερό, έτσι τρέχει και το βιός». (Αιτωλία).

25η Νοεμβρίου: Η Αγία Αικατερίνη, μια γυναίκα σπάνιας ομορφιάς και σοφίας, με τη γνώση και τα λόγια της έπεισε πολλούς Ρωμαίους στρατιωτικούς και επιφανείς να ασπαστούν το Χριστιανισμό. Αυτό το γεγονός εξόργισε τον Αυτοκράτορα Μαξιμιλιανό, ο οποίος τελικά τη βασάνισε και την αποκεφάλισε το 305μ.Χ. 

26η Νοεμβρίου: Ο Άγιος Στυλιανός. Είναι ο «στύλος» και προστάτης της υγείας των παιδιών και ιδιαίτερα των αρρώστων. Για αυτό και βαφτίζονται αρκετά αδύναμα παιδιά με το όνομα αυτό, «για να στυλωθούν». Επίσης τη μέρα αυτή προσφέρονται πολυσπόρια για να ζήσουν τα παιδιά (Βώλακας Δράμας).

30η Νοεμβρίου: Ο Άγιος Ανδρέας, πολιούχος της πόλης της Πάτρας. Το σύμβολό του, ο χιαστός σταυρός, αποτελεί και έμβλημα του Πανεπιστημίου της.

«Αντρειεύει ο καιρός» και γι’ αυτό μοιράζονται πολυσπόρια, για να αντρειέψουν και τα σπαρτά!!

Σε άλλες περιοχές φτιάχνουν τηγανίτες (λαγγίτες) και σταυρώνουν με το ζυμάρι τα αμπάρια και τις αποθήκες, για να μην αδειάσουν και για να είναι οι άντρες γεροί και δυνατοί. (Βόιο Κοζάνης). Ονομάζεται από το έθιμο αυτό και «Τρυποτηγανίτης», επειδή φτιάχνουν τις τηγανίτες για να μην τρυπήσει το τηγάνι.

ΤΟ ΛΙΟΜΑΖΩΜΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΟΕΜΒΡΙΟ

Τα λόγια των τραγουδιών για το Πολυτεχνείο είναι εδώ:
Ο Λεβέντης 
Στίχοι: Νότης Περγιάλης
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Πρώτη Εκτέλεση: Μαρία Δημητριάδη Σαν τον αητό φτερούγαγε στη στράτα
Τον καμαρώνει η γειτονιά στα παραθύρια
με χαμηλά, τα μαύρα του τα μάτια
λεβέντης εροβόλαγε

Στα μάτια του ένα σύννεφο
μες στην καρδιά του σίδερο
Κυλάει το αίμα, σκέπασε τον ήλιο
κι ο χάρος εροβόλαγε

Σφαλούν τα μάτια κι οι καρδιές
σφαλούν τα παραθύρια
Μετά χιμάει ο χάροντας καβάλα
κι εκείνος χαμογέλαγε

Ποιος κατεβαίνει σήμερα στον Άδη
ποιον κουβεντιάζει η γειτονιά κι ανανταριάζει
γιατί βουβά είναι τα βουνά κι οι κάμποι
λεβέντης εροβόλαγε


Το Γελαστό Παιδί από τον Μίκη Θεοδωράκη Στίχοι: Brendan Behan Ήταν πρωί του Αυγούστου κοντά στη ροδαυγή
βγήκα να πάρω αέρα στην ανθισμένη γη
βλέπω μια κόρη κλαίει σπαραχτικά θρηνεί
σπάσε καρδιά μου εχάθη το γελαστό παιδί

Είχεν αντρεία και θάρρος και αιώνια θα θρηνώ
το πηδηχτό του βήμα το γέλιο το γλυκό
ανάθεμα την ώρα κατάρα τη στιγμή
σκοτώσαν οι εχθροί μας το γελαστό παιδί

Μον' να 'ταν σκοτωμένο στου αρχηγού το πλάι
και μόνον από βόλι Εγγλέζου να 'χε πάει
κι από απεργία πείνας μέσα στη φυλακή
θα 'ταν τιμή μου που 'χασα το γελαστό παιδί

Βασιλικιά μου αγάπη μ' αγάπη θα στο λέω
για το ό,τι έκανες αιώνια θα σε κλαίω
γιατί όλους τους εχθρούς μας θα ξέκανες εσύ
δόξα τιμή στ' αξέχαστο γελαστό παιδί.


Ένα το χελιδόνι

Στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Πρώτη εκτέλεση: Γρηγόρης Μπιθικώτσης Ένα το χελιδόνι κι η άνοιξη ακριβή
για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή
Θέλει νεκροί χιλιάδες να 'ναι στους τροχούς
Θέλει κι οι ζωντανοί να δίνουν το αίμα τους.

Θε μου Πρωτομάστορα μ' έχτισες μέσα στα βουνά
Θε μου Πρωτομάστορα μ' έκλεισες μες στη θάλασσα!

Πάρθηκεν από μάγους το σώμα του Μαγιού
Το 'χουνε θάψει σ' ένα μνήμα του πέλαγου
σ' ένα βαθύ πηγάδι το 'χουνε κλειστό
μύρισε το σκοτάδι κι όλη η άβυσσος

Θε μου Πρωτομάστορα μέσα στις πασχαλιές και Συ
Θε μου Πρωτομάστορα μύρισες την Ανάσταση



Πότε Θα Κάνει Ξαστεριά Στίχοι: Παραδοσιακό
Μουσική: Παραδοσιακό
Ερμηνεία: Νίκος Ξυλούρης Πότε θα κάμει ξαστεριά,
πότε θα φλεβαρίσει,
να πάρω το ντουφέκι μου,
την όμορφη πατρόνα,
να κατεβώ στον Ομαλό,
στη στράτα των Μουσούρω,
να κάμω μάνες δίχως γιους,
γυναίκες δίχως άντρες,
να κάμω και μωρά παιδιά,
να κλαιν' δίχως μανάδες,
Πότε θα κάμει ξαστεριά.

el.wikipedia.org

paidika.gr

apn.gr

dim-karat.ilei.sch.gr

portal.kathimerini.gr

dreamskindergarten.blogspot.gr

you tube