01 Σεπτεμβρίου, 2016

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ


Σ ε π τ έ μ β ρ ι ο ς   ή   Σ ε π τ έ μ β ρ η ς


Πρώτη μέρα στο σχολειό



«Τόση βιάση καὶ σπουδή; 
Γιὰ ποῦ πᾶς, καλὸ παιδί; 
Κίνησες νωρὶς-νωρὶς 
καὶ τρεχάτος προχωρεῖς;

Στάσου δὰ νὰ διασκεδάσεις 
μὲ τὶς ὀμορφιὲς τῆς Πλάσης! 
Κόψε ἀπ᾿ τὰ περβόλια πάλι 
τοῦ χινόπωρου τὰ κάλλη!»

«Νὰ σταθῶ; Δὲν εὐκαιρῶ, 
γιατὶ πάω στὸ φτερό. 
Καὶ ποῦ πάω, νὰ στὸ πῶ; 
Στὸ σχολειό μου π᾿ ἀγαπῶ!
  Ἄνοιξε γιὰ πρώτη μέρα. 
Βλέπεις τὰ παιδιὰ ἐκεῖ πέρα; 
Ἔχουν μόνα τους ταιριάξει 
χωριστὰ κάθε μιὰ τάξη».


«Εἶσαι, βλέπω, μαθητής. Μὰ στὸν ὦμο τὶ κρατεῖς, 
ποὺ μὲ τὴ ματιὰ τὴν πρώτη σ᾿ ἔκαμα γιὰ στρατιώτη;»
«Εἶναι τ᾿ ἄρματά μου αὐτά,   τ᾿ ἀκριβά τ᾿ ἀγαπητά: 
Τὸ κοντύλι μου κι ἡ πλάκα,   τὸ βιβλίο μου στὴ σάκα.
Κι ἔλα πιὰ νὰ σὲ χαρῶ,    μὲ ρωτᾶς κι ἀργοπορῶ... 
Εἶναι ἡ ὥρα περασμένη,   ἄκου, ὁ κώδωνας σημαίνει.

Τέλλος Άγρας


Ο  Σεπτέμβρης  είναι  αγόρι

Ο  Σεπτέμβρης  είναι  αγόρι 
κι  έχει  ολόχρυσο  καπέλο
και  χρυσό  το  πανοφώρι.

Τα  παπούτσια  του  είναι  φύλλα
που  έχουν  πέσει  απ' τα  πλατάνια
και  τα  μάγουλά  του  μήλα.
Με  του  ανέμου  τα  ποδάρια
τρέχει  δίχως  να  τον  βλέπεις,
στων  βημάτων  του  τα  χνάρια
διαμαντάκια  θε  να  βρεις
σταγονίτσες, σταγονίτσες
μιας  ολόχρυσης  βροχής.


Ο  Σεπτέμβρης  είναι  αγόρι
κατεβαίνει  από  τα  δάση
κατεβαίνει  από  τα  όρη
και  έρχεται  για  να  χτυπήσει
μια  πελώρια  καμπάνα
το  σχολειό  να  αρχινήσει.
Ο  Σεπτέμβρης  πάντα  δες
έχει  όλα  τα  παιδάκια
φίλους  και  συμμαθητές.
Ρένα  Καρθαίου



Ο Σεπτέμβριος είναι ο ένατος μήνας του ισχύοντος Γρηγοριανού Ημερολογίου, με διάρκεια 30 ημερών. Η λέξη Σεπτέμβριος, September στα λατινικά, προέρχεται από το αριθμητικό septem (σέπτεμ=επτά), καθώς ήταν ο έβδομος μήνας του αρχαίου δεκάμηνου ρωμαϊκού ημερολογίου. Αργότερα, με την προσθήκη του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου, ο Σεπτέμβριος μετακινήθηκε στην ένατη θέση, χωρίς όμως να αλλάξει η ονομασία του.

Στο αρχαίο Αττικό ημερολόγιο ο Σεπτέμβριος αντιστοιχούσε στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα Μεταγειτνιώνα και στο πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα Βοηδρομιώνα. Δεσπόζουσα γιορτή στην Αθήνα και συγκεκριμένα στην Ελευσίνα ήταν τα Ελευσίνια, με τα περιώνυμα Μυστήρια (Ελευσίνια Μυστήρια).

Τον Σεπτέμβριο στη Ρώμη τελούνταν μεγάλες γιορτές, όπως τα Καπιτώλια και τα Ρωμαία ή Ρωμαϊκοί Αγώνες (Ludi Romani) προς τιμή του Δία (κάτι σαν Ολυμπιακοί Αγώνες των Ρωμαίων). Την 1η Σεπτεμβρίου προσδιοριζόταν ο ετήσιος φόρος που έπρεπε να καταβάλουν οι Ρωμαίοι πολίτες.



Ακούστε το τραγούδι του Σεπτέμβρη 



Ο Σεπτέμβριος έχει διάφορες ονομασίες στην λαϊκή παράδοση:


  • Τρυγητής, λόγω του τρύγου, που είναι η κύρια αγροτική απασχόληση το μήνα αυτό. 
  • Σταυρίτης, από τη μεγάλη εορτή της ύψωσης του Τιμίου Σταυρού (14/9). Στις εκκλησίες μοιράζεται την ημέρα αυτή βασιλικός, που πηγάζει από την παράδοση, ότι στο μέρος όπου βρέθηκε ο Τίμιος Σταυρός είχε φυτρώσει το αρωματικό αυτό φυτό, γι’ αυτό και ο βασιλικός λέγεται και «σταυρολούλουδο». Με το βασιλικό αυτό από την εκκλησία και με αγιασμό της ημέρας ετοιμαζόταν το νέο προζύμι για όλη τη χρονιά. 


Έθιμα-Προλήψεις:

1η Σεπτεμβρίου (εορτή του αγίου Συμεών του Στυλίτη): Οι έγκυες γυναίκες απείχαν από κάθε εργασία, για να μην γεννηθεί το παιδί τους με το σημάδι του αγίου (Συμεών/ σημαδεύω). Την ίδια μέρα γιορταζόταν η «Αρχιχρονιά», ένα έθιμο, κατάλοιπο των βυζαντινών χρόνων, καθώς οι βυζαντινοί τον είχαν ως πρώτο μήνα του επίσημου ημερολογίου.

Στη Ρόδο, τη μέρα αυτή κρεμούν στο μεσιά - το μεσαίο χοντρό δοκάρι, που βαστάζει τη στέγη - τη δική τους «Αρχιχρονιά»: ένα άσπρο σακουλάκι γεμάτο στάχυα και σιτάρι. Γύρω απ’ αυτό δένουν μια αρμαθιά καρύδια, ένα κρεμμύδι, ένα σκόρδο, ένα κεχρί, καρπό βαμβακιού κι ένα τσαμπί σταφύλι. Αν δεν κάνουν την «Αρχιχρονιά», δεν αρχίζουν καμιά αγροτική εργασία. Την «Αρχιχρονιά» αυτή την ξεκρεμούν από το μεσιά την Πρωτοχρονιά το πρωί. Τα καρύδια και το τσαμπί που γίνεται σταφίδα το τρώνε, ενώ το σιτάρι, το σκόρδο και το κρεμμύδι τα φυλάγουν για να τα ρίξουν μέσα στο σπόρο, όταν θα αρχίσουν τη σπορά. Το θεωρούν καλό ν’ ανακατευτούν με το σπόρο οι καρποί της «Αρχιχρονιάς».


Γεωργικές Εργασίες: 


  •  Τρύγος
  • Όργωμα χωραφιών, για αν σπείρουν πρώιμα δημητριακά (σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη), ή διάφορα όσπρια (φακή, κουκιά, μπιζέλια κ.λ.π.) 
  • Φύτεμα αειθαλών δέντρων & φραουλών. 
  • Σπέρνουν ραδίκια, σπανάκια, αντίδια, μαρούλια, κάρδαμο, ρόκα, μαϊντανό, αντράκλα, ραπανάκια, λάχανα & κουνουπίδια. 
  • Συνεχίζεται το μάζεμα του καπνού. 
  • Απολυμαίνουν τα κοτέτσια. 
  • Πάχυνση βοδιών και χοίρων 
Παροιμίες 



Δείτε δυο τραγούδια για τον τρύγο:






Βίντεο για τον τρύγο



Ο τρύγος στην τέχνη


Εδώ θα βρείτε τους στίχους των τραγουδιών:

ΕΝΑΣ ΜΙΚΡΟΣ, ΓΛΥΚΟΣ, ΠΑΛΙΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ
Στίχοι: Ηλίας Κατσούλης
Μουσική: Παντελής Θαλασσινός
Πρώτη εκτέλεση: Παντελής Θαλασσινός 

Ένας μικρός Σεπτέμβρης βάζει τα κλάμματα
που στο σχολειό τον πάνε να μάθει γράμματα
θέλει να παίξει ακόμα με τ' άστρα τ' ουρανού
πριν έρθουν πρωτοβρόχια και συννεφιές στο νου
πρωτάκι, σχολιαρούδι, του κλέβουν το τραγούδι,
του κλέβουν το τραγούδι...

Ένας γλυκός Σεπτέμβρης στάζει το μέλι του
σωστό παλικαράκι τρυγάει τ' αμπέλι του
στα Σπάτα λινοβάτης, στο Κορωπί γαμπρός
να τρέμουν τα κορίτσια στα βλέφαρά του μπρος
φυσάει ο απηλιώτης, ο ζέφυρος της νιότης
φυσάει ο απηλιώτης...

Ένας παλιός Σεπτέμβρης φίλος αχώριστος
καθώς περνούν τα χρόνια γίνεται αγνώριστος
το κόκκινο ραγίζει στα μήλα της ροδιάς
κίτρινα πέφτουν φύλλα στον κήπο της καρδιάς.
Η νύχτα μεγαλώνει, δίχτυα στο φως απλώνει,
η νύχτα μεγαλώνει...
  
Ο ΤΡΥΓΟΣ
1. Για τον τρύγο ξημερώνει κι όλο το χωριό στο πόδι (δις)
Με τραγούδια και με γέλια, έτοιμοι όλοι για τ΄αμπέλια (δις)

2. Τ΄αλογά τους και τ΄αμάξια , τα κοφίνια, τα καλάθια (δις)
Τα ετοιμάζουν μάνι-μάνι, στη δουλειά μικροί-μεγάλοι (δις)

3. Τώρα ξεκινάνε όλοι και το κέφι τους φουντώνει (δις)
 Να΄τους μες τ΄αμπέλια μπαίνουν, τα ώριμα τσαμπιά διαλέγουν (δις)

4. Στα καλάθια, στα μαντήλια ρίχνουν τα γλυκά σταφύλια (δις)
Στα κοφίνια τ΄αραδιάζουν και στ΄αμάξια τ΄ανεβάζουν (δις)
  

Ο ΤΡΥΓΟΣ 
Ποίηση: Γιάννης Ρίτσος
Μουσική: Νίκος Μαμαγκάκης
Ερμηνεία: Γιάννης Πουλόπουλος

Κι όπως γαλανίζει το βραδάκι,
το μαβί, το βιολετί
να κι η Παναγιά στη δημοσιά,
πλάι στα κάρα, στα κουδούνια, στα σταμνιά,
και στα κλαδωτά μαντήλια.
Νά' τη η Παναγιά
να κρατά στην ασημένια της ποδιά
πέντε οκάδες κόκκινα σταφύλια.

Δάχτυλα και γόνα,
τα στήθια και σαγόνια,
μες στο μούστο ματωμένα
κόκκινες φωνές κι ιδρώτας, 
στις κατηφοριές
το χρυσό κακάρισμα της κότας.

Κι όπως γαλανίζει το βραδάκι,
το μαβί, το βιολετί
Να κι η Παναγιά στη δημοσιά,
πλάι στα κάρα, στα κουδούνια, στα σταμνιά,
και στα κλαδωτά μαντήλια.
Νά' τη η Παναγιά
να κρατά στην ασημένια της ποδιά
πέντε οκάδες κόκκινα σταφύλια.






dreamskindergarten.blogspot.gr
portal.kathimerini.gr
el.wikipedia.org
sansimera.gr
paidika.gr
matia.gr
you tube